2020-07-17T08:37:49+03:00
Ana Sayfa Ekonomi 17 Temmuz 2020 274 Görüntüleme

Yargıtay’dan kıdem tazminatı kararı! 3 yıl sonra iade edildi

Bir işveren, karşılıklı anlaşmayla işten ayrılan işçiye kıdem tazminatının çok ödendiği nedeni öne sürülerek üç sene sonrasında çok ödenen tutarın iadesi amacıyla dava açtı. Yargıtay, her sene ocak ve temmuz aylarında tespit edilen tavanı aşan kıdem tazminatının iadesini isteyen işvereni haklı buldu. İkale sözleşmesi yapar iken kıdem tazminatı adı altında yapılacak ödemenin tavanı aşmaması gerekiyor.

TUTAR TAVANI AŞAMAZ

Hizmet akdi ile çalışan işçilere, çalışmış oldukları her seneye karşılık 30 günlük giydirilmiş ücret üstünden kıdem tazminatı ödeniyor. Yalnız, ücret tutarı ne olursa olsun ödenen kıdem tazminatı, ödemenin yapıldığı dönemde geçerli olan kıdem tazminatı tavanını aşamıyor. Kıdem tazminatı tavanı her sene ocak ve temmuz aylarında işgören maaş katsayısına nazaran artırılıyor. İşçiye ödenecek kıdem tazminatı toplu iş sözleşmesi ya da bireysel iş sözleşmesi ile artırılabilir yalnız ödenecek meblağ hiçbir şekilde tavanı aşamaz.

Habertürk’ün haberine nazaran işçi ile işveren bazı durumlarda kendi aralarında anlaşarak iş akdini sonlandırabiliyor. Buna ikale (iş akdini bozma) sözleşmesi deniliyor. İşveren ikale sözleşmesi kapsamında kıdem tazminatından bağımsız olarak işçiye çoktan ödeme yapılabilir. Buna hukuken bir engel yok. Yalnız, ödemenin ne amacıyla yapıldığının, ödemenin adının sözleşmeye açık bir halde yazılması gerekiyor. Örnek olarak, kıdem tazminatından bağımsız olarak “iş sonu tazminatı”, “iş emniyeti tazminatı”, “bonus ödemesi”, “hizmet mükafatı” benzer biçimde ad verilebilir. Bu ödemelerin kıdem tazminatı tavanını aşmasında sakınca bulunmuyor.

Ancak sözleşmede ve işten çıkış bordrosunda “kıdem tazminatı” olarak gösterilen tutarın, tavanı aşmaması gerekiyor.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesi (Temel No: 2016/28495, Karar No: 2020/755) yakın vakitte bu hususta içtihat durumunda bir karar verdi. Dosyaya nazaran, büyük bir şirket, 2010 senesinde iş akdi feshedilen bir işçiye çok kıdem tazminatı ödendiğini ileri sürerek dava açtı. İşveren, fesih tarihinde kıdem tazminatı tavanı 2.517.01 TL olmasına rağmen, hata sonucu işçiye 3.811.50 TL brüt ücret üstünden kıdem tazminatı ödendiğinin 2013 senesinde iş yerinde oluşturulan denetimde belirleme edildiğini, çok ödenen tutarın iade edilmesi gerekliliğini açıkladı. İşveren, davaya bakan iş mahkemesinin isteği reddetmesi üstüne, sonucu temyiz etti.

“YASADAKİ TAVAN MUTLAKTIR”

Dosyayı araştıran Yargıtay 22. Hukuk Dairesi, işvereni haklı bularak, iş mahkemesinin kararını bozdu. Yargıtay sonucunda, işçiye 30 günlük ücret üstünden ödenen kıdem tazminatının bireysel ya da toplu iş sözleşmesi ile 35, 40 gün olarak belirlenebileceğini, yalnız bir sene amacıyla ödenen tutarın tavanı aşamayacağı ifade edildi. 1475 sayılı Eski İş Kanunu’nda bulunan kıdem tazminatı hakkındaki bu kuralın “mutlak emredici” bulunduğu vurgulanan kararda, işçi yararına da olsa tavanı artıran veya tümüyle yok eden sözleşme hükümlerinin geçerli olmadığı belirtildi. İkale sözleşmesinde kıdem tazminatına da yer verilmesi halinde, kıdem tazminatı tavanının öneme alması gerektiği kaydedildi.

TAVANA KADAR VERGİ YOK

İkale sözleşmesi kapsamında kıdem tazminatı ve başka adlar altında oluşturulan tazminat ödemelerinin kıdem tazminatı tavanına kadar olan kısmından gelir vergisi alınmıyor. Tavanı aşan kısım ise bireyin ödeme yapıldığı tarihteki gelir vergisi dilimi üstünden vergilendiriliyor.

HANGİ TARİHTEKİ TAVAN UYGULANIR?

İş akdi feshedilir iken, feshi meydana getiren doğrultu suç duyurusu tazminatı ödememek amacıyla daha önceden açıklamada bulunabiliyor. Bu nedenden dolayı, iş akdinin feshedildiğine dair bildirim ile iş akdinin sona erdiği tarih içinde iki aya kadar, hem de sözleşmelerle daha da uzun süreye varan farklar meydana çıkabiliyor. Örnek olarak haziran ayında fesih bildirimi yapılmasına rağmen, iş akdinin sona ermesi ağustos ayına sarkabiliyor.

Bu halde ocak-haziran dönemindeki mi, yoksa temmuz-aralık dönemindeki kıdem tazminatı tavanının mı yapılacağı ehemmiyet taşıyor. Bu da Yargıtay kararlarıyla belirlenmiş bulunmantadır.

Buna nazaran, genel tavan, iş sözleşmesinin feshedildiği andaki tavandır. Bildirimli (ihbarlı) fesihlerde ise bildirimin son bulmuş olduğu tarih, tavanın tespitinde öneme alınıyor. Örneğimizdeki şahıs amacıyla temmuz ayında senenin ikinci yarısı amacıyla tespit edilen kıdem tazminatı tavanının öneme alınması lazım olur.

İstirahat raporu içerisinde iş sözleşmesinin işverence feshi durumunda ise rapor bitimi zamanı feshin yapıldığı tarih sayıldığından, bu tarihteki tavanın uygulanması lazım olur.

İşveren suç duyurusu öneli tanımaksızın iş akdini hemen feshetti ve suç duyurusu tazminatı da ödemedi diyelim. Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına nazaran, bu halde suç duyurusu zamanı içerisinde oluşan kıdem tazminatı tavanı artışından işçinin yararlandırılması lazım olur.

İşçinin işe iade sonucu üstüne zamanı içerisinde başvurmasına rağmen, işverence işe başlatılmaması durumunda, fesih işe başlatmama tarihinde gerçekleşeceğinden, kıdem tazminatı tavanı işe başlatmama geçmişine nazaran belirlenmeli.

Ziraat, gezim sektörleri başta olmak suretiyle mevsimlik işlerde çalışanların sözleşmesi ya sürem bitiminde sonlandırılıyor veya yeni sezonda işveren işe başlatmadığında sonlanıyor. İş sözleşmesinin mevsim sonu itibarıyla feshedilmesi durumunda bu tarihteki tavan öneme alınıyor. İşveren sürem sonucunda iş akdini feshetmeyip yeni sezonda işçiyi işe başlatmazsa bu kez işe başlatması ihtiyaç duyulan tarihteki kıdem tazminatı tavanı uygulanıyor.

KIDEM TAZMİNATI TAVANI 7.117 TL’YE ÇIKTI

Bu senenin ocak-haziran döneminde kıdem tazminatı tavanı 6 bin 730 lira olarak uygulandı. 1 Temmuz 2020 tarihinden geçerli olmak suretiyle bu senenin temmuz-aralık döneminde uygulanacak kıdem tazminatı tavanı ise 7 bin 117 TL’ye çıktı.

Haberci Android Uygulama
Haberci Android Uygulama