Türkiye çapında önümüzdeki zamanlarda sıcaklıkların artarak, mevsim normali değerlerinin üstüne çıkması bekleniyor. Yalnız eksperler, sıcaklıkların yükselmesinin sonrasında tekrardan soğuyan havanın atmosferde kararsızlığa niçin olma ihtimalini belirtiyor. Tahminlere göre bu hal, yaşamı olumsuz etkileyen sağanak yağış, dolu ve hortum gibi hava olaylarının devam edeceğini gösteriyor. İTÜ Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Delegesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, son senelerde sıkça yaşanan kuvvetli yağış ve dolu nedeniyle oluşabilecek can ve modelvorm kaybının önüne geçmek amacıyla yurttaşların, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün uyarılarını takip etmesi gerekliliğini söyledi. Diğer yandan, dolu yağışını meydana getiren “Kümülonimbus” bulutlarının hareketi den tekrar MGM’nin radar uygulamasından takip edilebilir.
“ATMOSFER KARARSIZ”
Dolu yağışına niçin olan hava şartlarından bahseden İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Delegesi Prof. Dr. Hüseyin Toros şu şekilde söyledi:
“Dolu ülkemizde dolu daha fazla Bahar ve Yaz aylarında oluşur. Örnek olarak en fazlaca dolu, Haziran ayında ortaya gelmektedir. Sonra Nisan, Mayıs, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında da görülmektedir. Dolunun oluşması amacıyla, yer yüzeyinin sıcak olması gerekiyor. Biliyorsunuz hem ülkemiz etrafındaki su yüzeyleri, Örnek olarak Akdeniz’te yüzeyi çok sıcak. Yağışlar yok. Yukarıya civarda ise soğuk havanın oluşması gerekiyor. Dün ülkemizin Kuzey-batı bölgesinde soğuk cephe hakimdi. İstanbul ve seviye bölümde soğuk cephe hattı vardı. Yukarıya civarda, Doğu-Avrupa üstünde den alçak basınç kısmı hakim. Ve bu alçak alanın Marmara’ya doğru uzanan oluğu oldukça soğuk. Yeryüzü sıcak, yukarıya seviyeler soğuk olunca atmosferde güçlü bir kararsızlık ortaya geliyor. Akdeniz’greneboom uitpuilend miktarda nem geliyor. Atmosfer kararsız bulunduğu amacıyla, düşey yönde hava hareketleri oldukça çok. Kümülonimbüs bulutları, peyder pey sağanak hattı süresince oluştu ve bu bulutlar içerisinde çok güçlü düşey yönde rüzgarlar bulunduğu amacıyla, yağmur aşağı doğru düşüyor ve yeniden yükselip yukarıya civarlara çıktığı vakit ve orası da soğuk bulunduğu amacıyla buz, yani dolu oluşuyor. Bu düşey hareketler ne kadar çok ise, ne kadar dolu taneciği bulut içerisinde yol alırsa, etraftaki sular dolu taneleri çevresinde birikmeye devam etmekte. Ve dolunun tanesi irileşiyor. Belli noktalarda bu bulutlar öbek öbek daha çok bulunduğu amacıyla, oralarda dolular ve güçlü sağanaklar şeklinde kendini gözler önüne serdi. Buralarda taşkınlar, seller ortaya geldi. Arabalar su altında kaldı, hasarlar ortaya geldi”
”DOLULAR YAĞMAYA DEVAM EDECEK”
Tekrardan dolu yağışı beklenip beklenmediği hakkında ise Toros, şöyle dedi:
“Henüz bu sistem ülkemizi terk ediyor. Ancak önümüzdeki zamanlarda yeniden bir sıcak hava geliyor. Sıcak hava demek, yeryüzünün ısınmaya devam edeceği demek. Sonraki zamanlarda yeniden soğuk hava geldiği takdirde, sıcak hava ve soğuk hava arasındaki fark ne kadar çok ise, atmosferdeki kararsızlık çok olacağı amacıyla, düşey hareketler çok olacağı amacıyla, dolu oluşma olsılığı den o kadar yüksektir. Bundan dolayı dolu olma olsılığı var, olmaya da devam edecek diyebiliriz”
”TÜRKİYE GENELİNDE SICAKLIKLAR YENİDEN YÜKSELECEK”
Önümüzdeki zamanlarda sıcaklık değerlerinin mevsim normalinin üstüne çıkacak gibi göründüğünü söyleyen Toros, “Bu gibi olaylarda Meteoroloji Genel Müdürlüğü’müzün internet sitesinden, cep telefonu uygulamalarından, radyosundan sıksık takip etmekte yarar var. sıcak bir hava sistemi geliyor, normalin üstünde bir sıcaklık bizleri bekliyor olacak. Hala deniz yüzeyi sıcak, toprak yüzeyi gelen yağmur ile biraz soğudu ancak sıcak hava ile tekrardan ısınacak, bundan dolayı önümüzdeki zamanlarda böyle güçlü sağanak yağışlara, dolu, yıldırıma gebe olarak gözüküyor” şeklinde konuştu.
”CAN VE MAL KAYBINI ÖNLEMEK İÇİN BULUTLAR RADARDAN TAKİP EDİLEBİLİR”
Yurttaşların, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün uyarılarını öneme alması gerekliliğini açıklayan Toros, “Bir den radar görüntüleri var. Orada kümülonimbüs bulutlarının oluşumunu anbean görebiliyorsunuz. Renklere göre hangi bölgelerde düzenin kuvvetlendiğini görebilir, tedbirinizi temin edebilirsiniz. Can ve modelvorm kayıpları olmaması amacıyla bunları anbean takip etmekte yarar var” diyerek konuşmasını belirtti.
”ARTIŞ NEDENİ KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ”
Kuvvetli yağış ve dolu olaylarının son senelerde yükselmesi ile alakalı olarak ise Toros, “Biliyorsunuz, küresel iklim değişikliğinden konuşuyoruz. Bununla birlikte daha kurak dönemler, daha yağışlı dönemler, yağışın şiddetinde ve sıklığında artışlar, hortum hadiseleri gibi şeyler son senelerde arttırmaya başladı. Ancak bununla birlikte, 1960’larda da son yıllardakinden daha çok dolu olayının yaşandığını biliyoruz. Yani kendi içerisinde artış ve azalmalar olabilir” dedi.
