Mevzu ile ilgili eksprlerin da sınırı olan bilgiye mevcut TJ300 motorunun testlerinin başarı ile tamamladığının duyuru edilmesi, müdafa sanayii incelemecileri içinde dahi ‘sürpriz’ olarak nitelendirildi.
Peki, Türkiye’nin ilk yerli roket motoru neleri değiştirecek, söz hususu ürün nerelerde kullanılacak ve müdafa sanayiinde TJ300’ün getirmiş olduğu yel iyi mi bir dönüşümü yanında getirecek?
‘Motoru yerli mi?’ sorusuna TJ-300 cevabı
TRT Haber’de bulunan haberde müdafa sanayii incelemecisi Fatih Mehmet Ufak, “TJ300 Türk müdafa sanayii amacıyla ne manaya geliyor?” sorusunu yanıtlarken, kazanılan teknik altyapı ve kabiliyetlere ilgi çekiyor.
“Bu motor bunun yanı sıra Türk müdafa sanayiinin projelerle alakalı imkân ve kabiliyetleri dahilinde düzenleme manasında bir farklılaşmaya gittiğinin mühim bir göstergesi” diyen Ufak, şu şekilde devam etti:
“Müdafa sanayiinde ne vakit bir ürün yaşama geçirilse bilhassa birtakım kesimlerin ilk sorusu ‘Motoru yerli mi?’ oluyordu. Evet motor oldukça mühim yalnız bu sual, müdafa sanayiinde oluşturulan işleri bir nevi ufak görme manasına geliyordu.
TJ-300 ile bu sürecin değişimi amacıyla ilk ismim başarı ile yaşama geçirilmiş oldu. Kimi projelerde kamuoyunda ‘motor sorunu’ olarak tanınan problemlerin ardında müdafa sanayii sektörüne yön veren kurum ve kuruluşlar değişik bir teknik izlemeye başladı.
Ürün meydana çıkmadan, altyapı emek harcamaları yapılmış oldu ve bilhassa motorun yerlileştirilmesi hususu öncelikli olarak tespit edildi.”
Öncelik altyapıya verildi
Geçen senelerde yaşanmış olan sıkıntılardan Türk müdafa sanayiinin lüzumlu dersleri aldığını ve yol haritasında buna nazaran farklılıklar yaptığını izah eden Ufak, şu verileri paylaştı:
“Daha önceden söz hususu platformu bir an evvelce kullanıma almak hedefiyle ve öte taraftan elde kafi imkanın da olmaması sebebiyle eleştiri teknolojilerde hazır alım yoluna gidiliyordu. Bundan sonra bu durumun değişmesi amacıyla yoğun bir çaba sarf edilerek Müdafa Sanayii Başkanlığınca büyük projeler evveli elde edilmesi ihtiyaç duyulan altyapılara daha fazla enerji harcanıyor. TJ300 de bu tür bir düşüncenin ürünü.
Türkiye’nin gereksinimlerine nazaran şekillendi
Bunun başka örnekleri içinde Yeni Kuşak Hafifçe Zırhlı Vasıtalar Projesi numune gösterilebilir. Proje kapsamında 52 tipte 2 bin 962 vasıta üretilecek. Şimdilik bu projede yapımcı belirlenmeden evvelce 2017 senesinde projede üretilecek araçların motorlarının yerli olarak karşılanması amacıyla sözleşme imzalandı. Dolayısı ile TJ300 aynı uygulamaların roket teknolojilerinde uygulanması manasında mühim bir eşiği temsil ediyor.
Bunun yanında TJ300’ün mühim olmasının bir başka nedeni motorun değişik örneklerden ilham alınarak ya da numune alınarak değil ülkemiz gereksinimlerine nazaran şekil verilmiş olması. Motor ülkemiz gereksinimlerine binaen muadillerine nazaran daha kuvvetli ancak daha dar bir hacimde üretildi.”
Norveç füzesinin konumunu alacak
Fatih Mehmet Ufak, motorun kullanılacağı füzenin ebatının 3.2 metre, ağırlığının ise 300 kilogram bulunduğunu hatırlatarak, söz hususu ürünün nerelerde kullanılabileceğine dair şu değerlendirmelerde bulunmuş oldu:
“İlk açıklamalar ışığında yapılacak değerlendirmelerde Türk Silahlı Kuvvetleri envanterinde bulunan Norveç yapımı Penguin füzelerinin konumunu alacak yerli bir roket olarak inşa edilebileceği değerlendirilebilir.
Törende yansıyan fotoğraflara nazaran ‘görüntüleyici kızılötesi’ arayıcıya haiz olacağı değerlendirilen cephane haricinde değişik ürünlerde de bu motoru görebileceğimizi düşünüyorum. Keza üretecek olan cephane daha maliyet tesir olacağı amacıyla detaylı senaryolarda hasmın savunmasını aşmak suretiyle amaca birden fazla ve aynı anda olarak kullanmak mümkün.
Bunun dışında TJ300 kullanılarak imal edilen cephane, uçaklara, İHA’lara, karakol botları ve detaylı katagoride muharip gemilere birleşik edilebilir.”
Yeni bir devresi yanında getirecek
Fatih Mehmet Ufak, “Bu üretimi yalnızca motor sıkıntısı yönünden değerlendirmek tamamlanmamış kalır. Türkiye’nin engelleme veya saklı engelleme sebebiyle temin edemediği, ihracatta problem çıkarılan değişik mamüller de oldu. Sektör bu tarz şeyleri yakından takip etti. Atılan adımlar bütün bu problemlerin çözümüne yönelik” diyerek, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Bu tarz sorunlar hem ülkemizin imkân ve kabiliyetleri hatta geçmişteki detaylı düzenleme problemlerinden ileri geliyordu. Bu aşamada TJ300 hem teknik hatta düzenleme yönünden sağlanan aşama kaydetmelerin ete, kemiğe bürünmüş durumu olması bakımından mühim.
Teknik anlamda TJ300 şeklinde mamüller, değişik gaz türbinli motorlar amacıyla ‘çekirdek motor’ olarak kullanılabilmesi yönünden ciddi bir teknik altyapı olanağı da sağlıyor. Bu motorların çekirdek teknolojileri ile daha kuvvetli ya da değişik biçimlerde varyasyonları türetilebilir.
Bu tarz ilerlemeler istikbal amacıyla bilhassa altyapı, yetişmiş insan deposu amacıyla eleştiri ciddiye haiz. Bu aşamada TJ300’ün tecrübe sisteminin de TEI mühendisleri doğrultusundan geliştirildiğinin altı çizilmeli. TJ300 şeklinde projeler yalnızca üretilecek tabanca sistemleri amacıyla ambargodan sakınma adımları değil sektörün ve geleceğin ambargolardan sıyırılması amacıyla mühim kazanımlar olarak tarihe geçecek.”
