Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun Türkiye’nin iletişim uydularının uzaya {gönderileceği} tarihlerle alakalı yapmış olduğu izahat gözleri bir kez daha bu alana çevirdi.
TRT Haber’de bulunan habere nazaran; Karaismailoğlu, TÜRKSAT 5A uydusunun 2020’nin son çeyreğinde, TÜRKSAT 5B uydusunun 2021 ikinci çeyreğinde uzaya gönderilmesinin planlandığını, ilk yerli ve ulusal iletişim uydumuz olan TÜRKSAT 6A’nın ise 2022’de uzaya gönderileceğini ifade etti.
Müdafa Politikaları Eksperi Arda Mevlütoğlu, söz hususu iletişim uydularının gelişim süreçlerini söyledi, yerli ve ulusal etkileşim uydusunun ülkemize neler kazandırabileceği konusunu değerlendirdi.
Türkiye’nin uzay yolculuğu 1994’te başladı
Mevlütoğlu, TÜRKSAT 1B ile 1994 senesinde uzaya ismim atan Türkiye’nin o tarihten bu yana da her bir TÜRKSAT uydusu ile bu alandaki yetenek ve altyapısını bir adım daha ilerlettiğini ifade etti.
5A ve 5B uydularının geliştirilmesine Airbus şirketi doğrultusundan 2017 senesi sonucunda başlandığını anımsatan Mevlütoğlu, “5A / 5B projesi kapsamında ana yüklenici Airbus ile bir Teknoloji Aktarma işlemi Eğitim Uygulaması başlatılmıştı. Bu uygulama ile Türk mühendislerden meydana gelen bir ekip, uyduların üretildiği tesislerde kuramsal ve kolay eğitim aldı. Bu eğitim, tamamıyla ulusal ilk etkileşim uydumuz olan TÜRKSAT 6A’nın dizayn, geliştirme ve üretim sürecinde büyük katkı sağlamış oldu” dedi.
Bütün bu projeler ortamında TÜRKSAT 6A’nın daha değişik bir yerde konumlandığını dile getiren Mevlütoğlu, “Türkiye’nin uzay teknolojileri tarihçesinde mühim bir dönüm noktasını teşkil ediyor. Tamamıyla yerli imkanlarla tasarlanıp imal edilen ilk etkileşim uydusu olduğundan kaynaklı, Türkiye’yi bu alanda eleştiri bir eşiği aşmış ülkeler arasına sokacak bir proje” dedi.
Sadece askeri işlere yönelik uydular da gündeme istikbal
Türkiye’nin son senelerde müdafa sanayiinde attığı adımlar sonucunda ‘uydu denetimli’ oldukca değişik sistemler kullandığını hatırlan Müdafa Politikaları Eksperi Arda Mevlütoğlu, “Söz hususu uydular askeri nedenler amacıyla de kullanılacak mı?” sorusuna şu cevabı verdi:
“Silahlı kuvvetlerin erinden muhabere gemisine, uçaktan zırhlı aracına kadar nerdeyse her öğeyi, aynı sivil yaşamda bulunduğu benzer biçimde birbirine bağlanmış bir halde…
Anlık, bölgesel koşullara ve elektronik harbe dayanımı yüksek ses ve veri iletişimi, silahlı kuvvetler amacıyla olmazsa olmaz, yaşamsal bir kabiliyet. Bu bağlamda etkileşim uydularının önemi her vaktinden oldukca daha yüksek, çünkü İHA örneğinde gördüğümüz suretiyle birim vakitte toplanan, paylaşılan ve değerlendirilen verinin oran ve hacmi süratle artıyor. İleri teknolojiye haiz, yüksek performanslı iletişi altyapısı gerçekleştiren uyduların da bu bağlamda eleştiri önemi var.
{Halen} hizmetteki etkileşim uydularının mühim evresinde, askeri kullanım amacıyla de hizmet sunuluyor. Yalnız ilerlemiş ülkeler, sadece askeri iletişime yönelik şeklinde de uydu üretip hizmete almaktalar. Ağ odaklı muharebe ve veri alış veriş gereksinimleri süratle yükselen, geniş bir coğrafyada askeri harekât ve faaliyetler yürütmek halinde olan Türkiye’nin de gündemine askeri etkileşim uydularının yakın vakitte girmesi ihtimaller içindedir.”
TUSAŞ içeriğinde kurulan Türkiye’nin ilk Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Kontrol Merkezinde emek harcamalar devam etmekte. Foto: AA
[TUSAŞ bünyesinde kurulan Türkiye’nin ilk Uzay Sistemleri Entegrasyon ve Test Merkezinde çalışmalar devam ediyor. Foto: AA]
TÜRKSAT 6A ile rüştümüzü kanıt edebiliriz
Arda Mevlütoğlu, Türkiye’nin yerli ve ulusal ilk iletişim uydusu TÜRKSAT 6A’nın önemi ile ilgili şöyle dedi:
“Uydu dizayn ve geliştirmesinde en mühim bileşen, birden fazla eleştiri alt sistem, teknoloji kısmı ve disiplinde insan kaynaklarının geliştirilmesi ve korunmasıdır. Bu evrenin sonrasında ürün, bileşen ve cihazların üretimi, testi, entegrasyonu amacıyla tesis ve altyapıların kurulması ve işletilmesi benzer biçimde süreçler gelir.
Bunların yanı sıra yüksek maliyetli bir sektör olan uzay bölümünde, askeri, ticari ve bilimsel birçok faaliyetin kaçınılmaz olarak internasyonal iş birliği ebatı bulunduğunu da göz önünde bulundurmak lüzum. Bu hal da natural olarak söz hususu alanlara yönelik teknik dış ilişkiler kabiliyetinin kurulması sürecini yanında getiriyor.
Bütün bu tarz şeyleri alt alta koyduğunuzda TÜRKSAT projelerinin Türkiye’ye oldukça değerli deneyimler kazandıracak. Başarı ile kullanıma alınması ile TÜRKSAT 6A’nın, askeri, ticari ve bilimsel yönden Türkiye’nin rüştünü kanıt projelerinden biri olacağını söylemek olası.”
Eleştiri mevzu: Sürdürülebilirlik
Müdafa Politikaları Eksperi Arda Mevlütoğlu, uzay bölümünde etkin ürün meydana koymak ve bu ürün amacıyla lüzumlu teknolojileri geliştirmenin ‘ilk ismim’ olarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret ederek, “Bu alanda etkin olabilmenin koşulu, sürdürülebilirliği sağlamaktır. Bunun amacıyla de uzun vadeli bir bilim ve teknoloji politikası kurgulanması, asker, sivil, akademi bütün paydaşların uyumlu bir halde emek vermesi ve başta insan kaynakları olmak suretiyle bu alandaki yeteneklerin geliştirilip korunması hususlarına ulusal bir dava olarak yaklaşılması koşul. Çünkü gündelik rutinlerimizden yerel güvenliğe yaşamın bütün katman ve kademelerinde olmazsa olmaz bir bileşen durumuna gelen uzay bölümünde varlık ve geleceğimizi yalnız ulusal kabiliyetlerimizi geliştirerek koruyabiliriz” diyerek konuşmasını belirtti.
