Türkiye’de 2004’ten bu yana uygulanan, öğrencilere Avrupa’daki üniversitelerde 3 ile 12 ay içinde değişen sürelerde öğrenim görme fırsatı elde eden Erasmus öğrenci değişim programı, koronavirüs salgını sebebiyle bu yıl uygulanamaz hale geldi. 2014-2020 yılları aralığında Erasmus+ adı altında uygulanan program kapsamında pandemi sürecinde Avrupa’da kimi üniversitelerde eğitim durdu, kimilerinde de online eğitime geçildi. Erasmus+’a katılan binlerce öğrenci, İtalya ve İspanya başta olmak suretiyle Avrupa vatanlarında ağır seyreden salgın sebebiyle korku yaşadıkları için Türkiye’ye geri dönmek mecburiyetinde kaldı. Bu öğrencilerin bir kısmı tamamen programdan ayrılırken bir kısmı eğitimlerine online devam ediyor.
Vize, yurt tutarı, tayyare bileti, yaşam harcamaları şeklinde birçok harcamayı kapsayan Erasmus+ programından ayrılan ve online eğitime devam eden öğrencilerin, bundan sonrasında sürecin iyi mi işleyeceğine dair kafalarında birçok sual işareti var.
Dışişleri Bakanlığı Avrupa Birliği Başkanlığı Türkiye Ulusal Ajansı, bu öğrenciler için bir açıklamada bulunmuş oldu. Üniversitelere yöneltilen sorular ve Türkiye Ulusal Ajansı’nın yapmış olduğu açıklama kapsamında Erasmus+’ta izlenecek yol haritası şu şekilde:
Online eğitime devam
– Salgın yüzünden Türkiye’ye geri döndüm. Ne yapmalıyım?
Yurda dönüş yaptıysanız talebinizi üniversitenizin Birim Erasmus Koordinatörü’ne iletmelisiniz. Yurda döndükten sonrasında konuk olduğunuz kurumun var ise online egitiminden faydalanmanız mümkün. Erasmus+’tan feragat etmek isterseniz feragat formunu doldururken pandemi sebebiyle döndüğünüzü belirtin. Faaliyete başlanması, salgın sebebiyle yurda dönülmesi ve faaliyetin sonlandırılması durumunda öğrencinin kalış süresine nazaran hesaplanan hibesine ilave olarak dönüş bileti yada faaliyete başlanamaması halinde gidiş bileti, geri alınamayan yurt/kira, vize ve sigorta şeklinde harcamalar karşılanacak. Faaliyetin sonlandırılması sebebiyle, mücbir sebep hükümleri çerçevesinde, aynı sözleşme döneminde faaliyetin tekrardan gerçekleştirilmesi mümkün. Öğrencinin yurda dönüş yaparak on-line eğitimle faaliyetini tamamlaması halinde; kalış süresine nazaran hesaplanan hibesine ilave olarak seyahat, yurt/kira, vize ve sigorta şeklinde geri alınamayan harcamaları ödenecek.
– Misafir olduğum üniversite online eğitime geçti. Bu durum Erasmus hareketliliğimi etkileyecek mi?
Eğitime online devam ediliyorsa faaliyetinizi bu şekilde tamamlayabilirsiniz. Bu durumda yurt dışındaki etkinlik süresinin tamamı hibelendirilecek bir tek seyahat, vize, konaklama vb. ek harcamalar ödenmeyecek.
Business da ödenecek
– Yurda dönüşte yaptığım fazladan harcamalar ödenecek mi?
Covid-19 sebebiyle yurda dönüşte ötelemeden yada iptalden kaynaklı olarak geri alamayacağınız harcamaların tazmini bütçe imkanları dahilinde yapılabilmekte. Yurda dönüşten sonrasında lüzumlu evraklar ve harcamalarla ilgili belgelerinizi dijital ortama aktararak Erasmus Kurum Koordinatörlüğü’ne ulaştırmalısınız.
– Business sınıf biletiyle döndüm, bedeli karşılanabilir mi?
Seyahatlere ilişkin tüm harcamalar ekonomi sınıfı olmalı. Yalnız mücbir sebebe dayalı istisnai hallerde örneğin öğrencinin İtalya’da bulunmuş olduğu bölgeden acil ayrılması gerekmişse ve bulmuş olduğu tek uçuşta yalnız business sınıf yer var ise bu bilet de uygun harcama olarak kabul edilecek.
Program ilk kez durdu
– Covid-19 sebebiyle Bahar dönemindeki değişim programına başlayamadım. 2020-2021 Güz Süreci hakkımı kullanabilir miyim?
Faaliyetin internasyonal seyahatlerin geçici süreyle askıya alınması, eğitime ara verilmesi şeklinde nedenlerle planlandığı tarihte başlayamaması durumunda; sözleşme süresi içinde kalmak şartıyla, koşullar düzeldiği süre etkinlik başlamış olacak ve öngörüldüğü şekilde gerçekleştirilecek.
Geç başlamış olan etkinlik olağan şekilde hibelendirilecek. Faaliyete başlanamaması ve derhal sonrasında da gerçekleştirilememesi halinde, meydana getirilen ve iadesi alınamayan harcamalar öğrenciye ödenecek.
– 2020-2021 süreci Erasmus+ öğrenim ve yetişim hareketliliği durduruldu mu?
YÖK’ün 13 Mart 2020 tarihindeki duyurusu kapsamında ikinci bir duyuruya kadar tüm bilimsel nitelikli değişim programları durduruldu. Bundan dolayı öğrenci seçilse dahi hareketliliklere katılamayacağı için üniversitelerin ilana çıkmamaları, çıkılan ilanların sonuçlarının duyuru edilmemesi, sonuçlar duyuru edilmişse ek bir duyuruyla tüm hareketliliklerin durdurulduğunun duyuru edilmesi tavsiye edilmekte.
‘Durum netleşmedi’
İstanbul Üniversitesi Internasyonal Bilimsel nitelikli İlişkiler Başkanı Doç. Dr. Ayşe Zişan Furat’ın verdiği bilgilere nazaran İstanbul Üniversitesi’nde pandeminin başlangıcında yurt haricinde bulunan averaj 300 öğrencinin ilk ay içinde yüzde 20’lik bölümünün geri dönüşü gerçekleştirildi. “Sayı Ramazan ayı öncesindeki son dönüşlerle fazlaca daha artmış durumda” diyen Furat, geri dönüş işlemlerinin halihazırda sürmesi, fizyolojik geri dönüşün programdan feragat anlamına gelmemesi, karantina sürecinde bulunan öğrencilerin evrak teslimlerinin geç gerçekleşmesi vb. pek fazlaca nedenden dolayı net sayıları bir tek durum netleştiğinde açıklamalarının mümkün olacağını kaydetti.
Öğrenciler mutsuz
Erasmus+’a katılan birçok öğrencinin koronavirüs sebebiyle yurda dönüş yaptıkları için planları iptal oldu. O öğrencilerden biri de Yiğit Yesugay Kırarslan.
Polonya’ya şubatta giden Kırarslan, salgın sonrası yaşadıklarını şu şekilde mevzu alıyor: ”Korona sebebiyle 15 Nisan’a kadar dersler askıya alındı. Üniversitemiz döndüğümüzde derslere kaydolacağımızı söylemiş oldu. Daha ilkin aldığım biletim, döndüğüm için yandı. Tutarı geri almaya çalışıyorum. Varşova-İstanbul arası uçuş bulduğum biletin fiyatı 5 bin TL’ydi. Şu an online eğitime katılıyorum.”
Erasmus ile Çekya’ya giden bir öğrenci ise şunları söylüyor: “Prag’da vakalar çıkınca korkmaya başladık. Türkiye’ye THY uçuşları iptal oldu, başka bir firmadan yüksek fiyata bilet aldık ve karantina sonrası evimize döndük. Arka dönmek fazlaca üzücü oldu.”
