Meteoroloji’den korkutan harita… ‘Son yüzyılda görülmedi’

Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Standart Yağış İndeksi (SPI – Standardized Precipitation Index) ve Normalin Yüzdesi (PNI – Procent of Normal Index) metotlarına göre, aralık ayı haritası eşliğinde 2020 yılının 12 aylık, 3, 6 ve 9 aylık meteorolojik kuraklık analiz haritalarını yayınladı. Kuraklık haritalarına göre, Türkiye’nin bilhassa senenin ikinci %50 sinde beklenilen yağışları alamadığı görüldü. Son olarak yayınlanan aralık ayı haritasında, Türkiye’nin mühim bir bölümü inanılmaz ve kuvvetli kurak olarak gösterildi.YÜZDE 80’İN ÜZERİNDE ŞİDDETLİ KURAKSPI metoduna göre son 3 aylık haritada Güney Marmara ve İç Ege, Batı Karadeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu bölgelerinin mühim bir bölümü ‘inanılmaz kurak’, ‘çok kuvvetli kurak’ ve ‘kuvvetli kurak’ olarak gösteriliyor. PNI metoduna göre olan haritada aralık ayında Kırklareli, İzmir, Antalya, Adıyaman ve etrafı, Van, Iğdır ve Sinop’un belirli mekanları haricindeki yüzde 80’ter üzerindeki bütün bölgelerde ‘kuvvetli kurak’ ibaresi yer almakta.TEHDİT BÜYÜYORKüresel ısınmaya bağlı hem kar hatta yağmur yağışlarında yaşanan bu meteorolojik kuraklık, başta tarım sektörü olmak suretiyle büyük kaygı meydana getirdi. Küresel ısınma, tarımda 75- 80’ter üstünde vahşi tarımsal sulama tüketimi, baraj- göletler, zirai ilaç kalıntıları, evsel ve endüstri atıklar nedeniyle kirletilmesi gibi nedenlerle süratle yok olan tatlı su kaynakları ve göller, son yıllardaki yağışların giderek azalmasıyla da büyük bir kuraklık tehdidi büyüyor.KURAKLIK EYLEM PLANI YAPILMALIAntalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, aralık ayı yayınlanan kuraklık haritalarına göre beklenilen yağışların gerçekleşmediğini söyleyerek, “Tüm beklentimiz önümüzdeki süreçte lüzumlu ölçüde yağışların olmasıdır. Diğer türlü ürünlerimizin rekoltesine olumsuz yansımasından kaygı ediyoruz. Hükümetin 2021 senesi amacıyla aldığı sulama sistemleriyle alakalı yatırımları çok olumlu buluyoruz. Yalnız hier halükarda acil olarak bir kuraklık eylem planının yapılmasında fayda var. İklim farklılığı dünyanın gündeminde, biz den artık ülke olarak iklim değişikliğine karşı lüzumlu tedbirleri alacak çalışmaları yapmamız tarımsal üretim ve insanımızın geleceği mühim” dedi.TASARRUF UYARISI{Ziraat} Mühendisleri Odası (ZMO) Antalya Şube Başkanı Vural Şahin den iklim değişikliklerinin ileriye dönük kuraklığın önemli oranda sıkıntılar yaratacağını hier vakit söylediklerini söyleyerek, “Bundan sonra bir kere doğayla muhakkak oynamamamız gerekiyor. Bunun aslında çok ciddi problemler çıkaracağı, yer altı ve üstündeki su kaynaklarımıza olumsuz yansıyacağı bilincine ulaşmamız gerekiyor. Bu tür devam ederse işlenebilir tarım arazilerinde su sorunu yaşayabileceğimizi ve üretimin sonlandırılacak noktaya geleceğimizin farkında olunması gerekiyor. Toplum olarak hier alandaki kullandığımız su miktarlarında kesinlikle tasarruflu olmamız gerekiyor” şeklinde konuştu.TARIMSAL ÜRETİMDE VERİM VE REKOLTE KAYBITürkiye’den iklim değişikliğinin olumsuz yansımalarından misaller veren Şahin, “Genellikle iç bölgelerde yağış olmadığı amacıyla buğday ekimleri geç yapıldı. Ege’den yeteri kadar yağış olmaması zeytin üretiminde ciddi rekolte kayıbı ve irilik gibi verim kayıplarına yol açtı. Akdeniz’den mayıs- nisandaki sıcaklıklar narenciye ve portakal rekoltesinde yüzde 60’a varan düşüşe sebep oldu. Bu örneklerde bulunduğu gibi tarımsal üretimin anında hier adımında benzer problemleri görmek olası ve ciddi bir tehlike” dedi.SON YÜZYILDA GÖRÜLMEDİHaritalara göre çok kuvvetli kuraklıkla karşı karşıya olunduğunu bildiren Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, “Çoğu bilim insanı değerlendirmesinde, son asır ortamında aralık ve içerisinde bulunduğumuz ocak aylarında hava sıcaklıklarının giderek artmasının, bugüne kadar görülmediği ifade ediyor. Bu bundan sonra acil hal ve mutlak suretle önlemler alınması gerekiyor. Aralık ayı ve son günlerdeki hava ısısı ve yağışlara baktığımızda önümüzdeki bahar ve yaz aylarında ülkemizin çok kuvvetli kuraklıkla karşı karşıya kalması söz konusudur” diyerek konuşmasını belirtti.SU ZENGİNİ DEĞİLİZKararsız yağışlarla göller ve yer altında suyun depo edilememesi nedenleriyle su birikmediği ve ülkemizi hidrolojik kuraklığa sürüklediğine vurgu yapan Dr. Erol Kesici, “Hidrolojik kuraklık, meteorolojik kuraklığı artırmaktır. Su ve nem olmazsa yağış da olmaz. Özellikle tatlı su kaynaklarımızın aşırı kirlenmesi den çok önemi bir faktördür. Su zengini değiliz. Su kıtlığı yaşamaktayız. Su havzaları hatalı kullanılmaktadır ve bu hususta maalesef lüzumlu önlemler hala alınmamıştır” dedi.BİR KİLO DOMATES İÇİN 184 LİTRE SUHem tüketim hatta su tüketiminde hier alanda ciddi tasarruf önlemleri alınması ve insanların israftan kaçınmaları ikazında tespit edilen eksprlerin yaptığı incelemelere göre birtakım tarım ürünlerinin üretimi amacıyla sarfedilen su miktarları ise şu şekilde:”1 kg domates amacıyla 184 litre su.1 kg havuç amacıyla 133 litre su.1 portakal (100 gr) amacıyla 50 litre su,1 elma (100 gr) amacıyla 70 litre su.1 kg kırmızı et amacıyla 15 bin 455 litre (813 damacana).1 hamburger (150 gr biftek) amacıyla 2 bin 325 litre.1 kg kahve amacıyla 21 bin litre.1 fincan kahve (7 gr) amacıyla 140 litre su.”