Geride bıraktığımız hafta, altının fiyatı üstün derece elde etti ve ons fiyatı 2.000 doların üstüne çıktı. Bu artışta itici güç altın tacirleriydi, yalnız bu kıymetli metalin tedariği ve en sonunda bigün bitip bitmeyeceği soruları da gündeme geldi. Bir yatırım aracı, statü sembolü ve çoğu elektronik üründe mühim bir fonksiyon gören altına talep son dönemde yoğunlaştı. Yalnız altın, sınırsız bir kaynak değil ve sonucunda çıkarılacak asla altının kalmadığı bir adım istikbal.
‘ALTIN ZİRVESİ’Eksperler, “altın zirvesi” kavramından bahsediyor. Bu, bir sene içerisinde insanların en fazlaca oranda altını çıkardığı devre demek. Bazıları, bu noktaya şuandan ulaşmış olabileceğimizi söylüyor.
Dünya Altın Konseyi’ne gore altın üretimi 2019’da 3.531 tondu, 2018’e oranla yüzde 1 azca. Bu, 2008’den bu yana altın üretimindeki ilk senelik azalmaydı.
Dünya Altın Konseyi Sözcüsü Hannah Brandstaetter, “Sahip olunan rezervler tüketilirken, istikbal senelerde maden tedariğinde yavaşlama ve ufak düşüşler olabilir ve yeni büyük keşifler giderek seyrek duruma geliyor. Yalnız üretimin doruk yapmış bulunduğunu söylemek amacıyla hala birazcık olabilir” diyor.
Altın üretiminde doruk yapılmış olsa dahi eksperler bunun anında sonrasında üretimde büyük düşüşler olmayacağı görüşünde. Bunun yerine arz miktarı birkaç on senede aşamalı olarak azalabilir.
MetalsDaily.com’dan Ross Norman, “Maden üretimi durağan(durgun) düzeylerde ve muhtemelen düşüşe geçecek ancak o denli büyük düşüşler de olmayacak” diye de ekliyor.
NE KADAR ALTIN KALDI?Madencilik şirketleri, yeraltındaki altın hacmini iki yöntemle ön görü ediyor;
Rezervler: Sahip olunan altın fiyatı seviyelerinde çıkarılması ekonomik olan altın.
Kaynaklar: Daha çok inceleme veya daha yüksek fiyatlarda çıkarılması ekonomik olacak altın.
Altın rezervi miktarı, kaynaklara oranla daha doğru bir halde hesaplanabiliyor, yalnız bu tekrar de basit bir iş değil.
ABD Jeolojik Inceleme Kurumu’na gore henüz yeraltında tespit edilen altın rezervi 50 bin ton seviyesinde hesaplanıyor.
Tahminler değişse de şu ana dek 190 bin ton seviyesinde altın çıkarıldı.
Bu kaba sayılara bakılırsa, altının yüzde 20’si şimdilik çıkarılmadı. Ancak bu da değişebilir.
Yeni teknolojiler, henüz çıkarılması ekonomik olmadığı fikir edinilen rezervlerin çıkarılmasını ekonomik duruma getirebilir.
Son dönemdeki suni zeka, akıllı veri madenciliği süreci optimize edebilir ve maliyetleri düşürebilir.
Birtakım madenlerde robotlar da kullanılıyor ve bunun madencilikte standart teknoloji olması umut ediliyor.
EN BÜYÜK KAYNAKLARTarihteki en büyük altın rezervi Cenup Afrika’daki Witwatersrand Havzası’nda bulunmuş oldu. Piyasadaki altının yüzde 30’u buradan geldi.
Başka başlıca altın kaynakları, Çin’deki oldukca derinlerde tespit edilen Mponeng Madeni, Avustralya’daki Super Pit ve Baddington Madenleri, Endonezya’daki Grasberg Madeni ve ABD’nin Nevada eyaletindeki madenler.
Henüz dünyanın en büyük altın madencisi Çin. Kanada, Rusya ve Peru da büyük yapımcılar içinde.
Firmalar manasında ise Barick Gold’un çoğunluk hissesine mevcut Nevada Gold Mines, dünyadaki en büyük altın madeni tesisi ve bu madende senede 3,5 milyon ons üretim gerçekleşiyor.
Hala yeni madenler yer alır iken, büyük biriki keşifleri giderek azalıyor.
Bunun neticesi şeklinde de, altın üretiminin fazlası, on senelerdir işlenen eski madenlerde gerçekleşiyor.
ÇIKARMAK ZORLAŞIYOR MU?Büyük çaplı madencilik, aşırı ana para yoğun, yerin altında ve üzerinde oldukca çok makine ve uzmanlık sarfedilen bir etkinlik.
Bugün dünya madencilik operasyonlarının yüzde 60’ı yer üstünde, geri kalanıysa yeraltında.
Norman, “Altın çıkarmak zorlaşıyor. Cenup Afrika’daki şeklinde çoğu büyük, düşük maliyetli ve daha eski maden tükenme noktasına yakın. Çin’deki altın madenleriyse daha ufak ve bundan dolayı maliyetleri daha büyük” diyor.
Altın madenciliği manasında dünyada şimdilik araştırılmamış oldukça az yer var. En fazlaca ümit vaat edenlerse Batı Afrika şeklinde istikrarsız yerlerde.
REKOR FİYATLARAltın tutarları, ağustos ayında üstün dereceli düzeylere çıkmış olsa da bu otomatikman altın madenciliğinde faaliyetin yükselmesi manasına gelmiyor.
Gerçekten, madencilik altın fiyatlarındaki farkılıkları oldukca geriden takibini sürdürüyor.
Brandstaetter, “Operasyonun büyüklüğü hesaba katıldığında fiyatlama şeklinde dış faktörlere gore madencilik planlarını değişiklik yapmak vakit alıyor” diyor.
Bunun dışında üstün dereceli fiyatlar Covid-19 kısıtlamaları döneminde meydana çıktı. Virüsün yayılmasını önlemek amacıyla madenler ya tamamıyla veya kısmen kapatıldı.
Fiyat artışlarındaki itici güç de ekonomik belirsizlik döneminde altını daha güvenilir gören yatırımcılardı.
UMULMAYAN YERLERDEKİ ALTIN
Yeraltındaki altının sayısını öngörmek zor olabilir, yalnız tek kaynak bu değil. Ay’da da altın var.
Yalnız bu altını {çıkarıp} dünyaya getirmenin maliyeti, altının değerinden oldukca daha çok.
Astronomi uzmanı Sinad O’Sullivan, “Ay’daki altını çıkarmaya kalkarsanız, oldukca para kaybedersiniz” diyor.
Aynı hal, hava koşulları sebebiyle Şimal Kutbu’ndaki rezervler amacıyla de geçerli.
Okyanus tabanında da altın var, yalnız bu rezervi çıkarmak da ekonomik değil.
Altının bir üstünlüğü da petrol şeklinde başka yenilenemeyen kaynakların tersine geri dönüştürülebilir olması. Şu demek oluyor ki bundan sonra çıkaramasak da asla altınsız kalmayacağız.
